فهرست
تاریخ مختصر رم
بخش اول از اغاز تا پایان جمهوری
اتروسک :
اتروسک ها مهاجرانی از لیدیه در اسیای صغیری( ترکیه امروز) بودند.ان ها درغرب ایتالیا از توساکنی تا جنوب رم مستقر شدند .شهرهای اصلی شان در منطقه توسکانی بود . انها پی بردند که در جزایر نزدیکشان در دریای مدیترانه معادن غنی فلزات بویژه طلا و نقره وجود دارد. استخراج این معادن موجب شد تا روابط تجاری اتروسک ها در سده هشت پیش از میلاد با یونان گسترش یابد.در همین دوره اتروسک ها الفبا را نیز از یونا ن فرا گرفتند. انها به ایینی با خدایان گوناگون معتقد بوده و از کتاب مقدسی شان برداشتی غیر دگماتیک داشتند. نیایشگاه ای شان شباهت هایی با پرسشتگاه های یونانی دارد .ان ها مردگانشان را در تابوت های سنگی کنده کاری شده می گذاشتند که دیواره های بلندی داشت و اغلب با تصویر مراسم جشن همراه است . در این تصاویر زن ها هم دیده می شوند که شاهدی بر حضور زنان در این نوع مجالس است ، پدیده ای در یونان و رم وجود ندارد.
درجامعه انها حاکمیت با اشرافیت بود و مردم هرچند برده نبودند ، اما در مرتبه پایین تری قرار می گرفتند.. برای حفظ نظم اجتماعی اشرافیت اتروسک از رومی ها کمک می گرفت. بهمین جهت زمانی که رمی ها به منطقه انها حمله ور شدند ، بدون زحمت زیادی شهر های انان را یک بیک تسخیر کرده و تمدن انها را از میان بردند.
بنا بر روایت های اساطیری دو برادر با نام های رمولس و رموس بانی بنای شهر رم هستند رها شده در. طبیعت، توسط گرگی پرورش یافتند .که این گرگ به سمبل شهر رم.بدل شد.
شهر رم:
اما بنا بروایت تاریخ نگاران یونانی ، سه قوم در رم زندگی میکردند: سبن ها در نزدیکی کاپیتول و لاتن ها در غرب رم و اتروسک ها که در نیمه دوم سده هفتم به رم امده بودند در منطقه .ای که تالاب های زیادی داشت زندگی می کردند . این اقوام با یک تصمیم جمعی به ساختن رم دست زدند. اتروسک ها شیوه زه کشی و ساختن اگو را میدانستند . ساختن کانال هایی برای زهکشی کمک زیادی به گسترش مناطق مسکونی و کشاورزی نمود . رم در سده هفدم پیش از میلاد شاهد پیدایش سیستم فرامانروایی واحدی شد. بر اساس این توافق سه قوم تشکیل دهنده جمعیت رم هر.کدام یک دوره پادشاهی را عهده دار شدند. در سده پنجم ، زمانی که اتروسک ها حکومت می کردند مردم شورش کردند و نظام جمهوری جایگزین سیستم پادشاهی شد.
جامعه رم در این دوره از دو طبقه اصلی تشکیل می شد پاتریسین ها – واژه پاترون به معنی رییس از مشتقات انست-و دومی پلب ها بودند ، این گروه به کشاورزی و دام پروری اشتغال داشتند.اما از حقوق سیاسی محروم بودند . پاتریسین ها از کار بردگان استفاده می کردند .
پایه جامعه رمی بر اساس خانواده گسترده قرار داشت که در راس ان بزرگ خانواده قرارمی گرفت. چند خانواده که نیای مشترکی داشتند تشکیل یک طایفه را می دادند و از بهم پیوستن ریش سفیدان این طایفه ها مجلس سنا شکل میگرفت که بالا ترین شورای تصمیم گیری و اداری شهر بود . در زمان هایی سنا ریاست کار اجرایی را به یک دیکتاتور انتخابی می سپرد.
خانواده های پاتریسین ها با دادن امتیازاتی به افراد پایین دست خود حوزه نفوذ خانواده را گسترش می دادند.. این وابستگان در هنگام انتخابات سنا به رییس ان خانواده رای می دادند .کسب مشتری در سیستم سیاسی و انتخاباتی رم بسیار رایج بود. اما در سال 494 پیش از میلاد پس از درگیری این گروه پلب ها از رم مهاجرت کردند و برای خود گروه نظامی تشکیل دادند. انها محلی بعنوان تربیون را برای بیان نظرات خود تاسیس نمودند. مبارزات این دو گروه منتج به انتخاب 10 نفر حقوق دان شد که پایه حقوق مدنی و جزایی را بنیان نهادند و موجب اشتی دو گروه متخاصم شدند. در پایان سده چهارم پیش از میلاد طبقه حاکمه جدیدی تشکیل شد که عده ای از اقشار بالایی عوام هم در ان شرکت داشتند.
در سیستم جدید قدرت نظامی و اجرایی به دو کنسول انتخابی یرای مدت یکسال سپرده می شد. سنا هم نقش مشورتی را حفظ کرده و مسئولینی برای اداره امور تعییتن می نمود :قدرت حقوقی به –”پرتور” و ریاست امور مالی به “کستور “ها برای یکسال سپرده میشد . هر یک از مناطق جدید نیز برای خود این دو منصب را داشت.
رم تا سده سوم پیش از میلاد شهر کوچکی بود. گسترش قدرت ان ابتدا از بزیز فرمان اوردن شهرک های یونانی نشین جنوبی اغازگشته و به سرتا سر ایتالیا توسعه یافت . اما قدرت واقعی رم زمانی اغازید که انها طی جنگ های طولانی امپراتوری کارتاژ را شکست داد و راه های ابی و حمل و نقل در دریای مدیترانه را به زیر نگین خود در اورد. رمی ها حکومت های جانشین اسکندر را در مقدونیه ، اناتولی و مصر شکست دادند و حاکمیت امپریالیستی خود را در شرق مدیترانه بر قرار نمودند و از این طریق ثروتی عظیم و نیروی کار رایگان بردگان را در اختیار گرفتند.
جمهوری رم
در دوره اول جمهموری ، شرایط کار برای بردگان بهتر از کلنی های خارج از ایتالیا بود و موجب فرار انها از این کلنی ها و امدنشان به رم می شد . اما چیزی نگذاشت که استفاده از کار بردگان در مناطق غیر شهری رایج گشت . و انها در کار های کشاورزی و یا معادن به بیگاری وادار شدند. واحد های گسترده اقتصادی در جنوب ایتالیا به وجود امد که همه نوع کشاورزی و دامپرواری در انها انجام میشد این واحد ها که “دومن ” نامیده می شد مستقل بود واضافه تولیدش را به شهر ها می فروخت. استفاده گسترده از نیروی رایگان بردگان موجب ورشتسکتگی خرده مالکین و سرازیر شدن انها به شهر ها شد . این گروه افراد را که بسختی می توانستند مخارج خانواده خود را تامین نمایند ، پرولتر می نامیدند و بزودی انها از حامیان حاکمان نظامی و دیگر اقشار طبقه حاکم شدند.
گسترش سرزمین های تسخیر شده ، نیروی رایگان کار و تاثیر سیستم اداره مملکتی امپراتوری پارس از طریق جانشینان اسکندربه هیئت حاکمه رم اموخت که اداره یک امپراتوری با اداره یک شهر متفاوت است.این امر به ارامی زمینه بقدرت رسیدن دیکتاتور های نظامی را که توان بیشتری در اداره امور داشتند را فراهم نمود. ماریوس سرادر رمی که در اخر سده دوم پیش از میلاد از سوی سنا ماموریت سرکوب شورشیان را در سرزمینهای تازه تسخیر شده داشت نخستین سردار با قدرت ویژه بود . هم او بود که به جنگ پارت ها فرستاده شد. سردار دیگر “سیلا “نام داشت که در جنگ های داخلی سال های ابتدایی قرن نخست پیش از میلاد ، سرکوب شورشیان شهری را بر عهده داشت. درگیری میان این دو سردار نشان از قدرت یابی نظامیان در برابر سنای رم بود.
شورش بردگان به رهبری اسپارتاکوس:
در سال 73 پیش از میلاد شورش بردگان و به رهبری اسپارتاکوس و کرکسوس نه تنها بردگان بل عده زیادی از کشاورزان خرد را نیز در بر می گرفت. این شورش که در جنوب اغاز شده بود به دیگر قسمت های ایتالیا نیز گسترش یافت ، اما اختلاف میان سر کردگان موجب تضعیف ان شد . کرکسوس خواستار انتقام از رمیان و جایگزینی حاکمان رمی بود، اما اسپارتاگوس بر گسترش شورش به شمال ایتالیا تاکید داشت ، انها در جنگ با سپاه رم در شمال در ابتدا پیروزی های زیادی کسب نمودند تا اینکه در سال سوم شورش سنا کراسوس را مسئول برخورد با شورشیان کرد.
اسپارتاکوس با 2000 برده شورشی تصمصم گرفتند ابا کمک دزدان دریایی به سیسیل عقب نشینی کنند اما دزدان دریای که قرار بود انها را به مسیین شهر ساحلی سیسیل ببرند به انها خیانت کردند و اسپارتاکوس در جنوب ایتالیا کشته شد. بیش از 8 هزار شورشی به صلیب کشیده شدند و سرداران رمی پمپی و کراسوس هر یک خود را برنده جنگ اعلام نمودند.
جنگ های داخلی و خارجی بر قدرت نظامیان می افزود و تاسیس یک ارتش حرفه ایبیشتر در دستور کار قرار می گرفت. مجموعه این شرایط به اولین ” حاکمیت سه گانه ” سرداران نظامی انجامید . کراسوس ، پمپی و ژول سزار .
سزار در جوانی حامی حزب پوپلار- عوام بود و سپس در نقس سردار سپاه به تسخیر کشور گل ها -فرانسه – و سرکوب قبایل ژرمن پرداخت. این جنگ ها بیش از یک میلیون کشته بر جای گذاشت ، اما موفقیت های نظامی او را به مفام کنسولی رساند . کراسوس در جنگ با پارت ها کشته شد و پمپی نیز در جنگ داخلی از سزار شکست خورد و به مصر فرار کرد و در انجا بقتل رسید و بدین ترتیب ژول سزاز در راس قدرت قرار گرفت وبعنوان کنسول برای همه عمر از سوی سنا انتخاب شد. اما در 15 مارس همان سال زمانی که پروژه جنگ علیه پارت ها را به سنا برده بود توسط چند سناتور به رهبری ” برتوس” فرزند خوانده خودش کشته شد . و بگفته شکسپیر سزار در اخرین لحظه از برتوس پرسید، برتوس تو هم؟ و فرزند خوانده اش در پاسخ گفت”: اگر ترا می کشم نه به ان خاطر است که رم را دوست نمی دارم ، بل از ان روست که رم را بیش دوست می دارم!
. پس از قتل سزار یکبار دیگر جنگ داخلی در گرفت. در سال 43 پس از میلاد بنا بر قراردادی محرمانه سه سرداری که در کنار سزار جنگیده بودند بقدرت رسیدند ودومین حاکمیت سه گانه را تشکیل دادند که شامل لیپید، انتونی و اکتاو بود . انها سرزمینهای رم را میان خود تقسیم نمودند . انتونی شرق ، اکتاو غرب و لیپید افریقا را تحت اختیار فرار داد. لیپد بزودی در گذشت و انتونی با کلوپاترا حاکم مصر ازدواج کرد ، اما بزودی اکتاو به مصر لشکر کشید و انتونی و کلوپاترا خود کشی کردند و بدین ترتیب حکومت اخرین بازماندگان اسکندر از مصر برچیده شد .
در سال 27 میلادی اکتاو از سوی سنا به عنوان تنها مقام که ریاست حکومت مدنی و دینی را بر عهده دارد ، انتخاب گردید. او از این پس اگوست خوانده شد. ام دست به اصلاخات گسترده ای در شهر رم و دیگر مناطق تابعه زد (گفته اند که او رم اجری را تحویل گرفت و مرمری تحویل داد).
** گسترش رم از رود دجله تا اقیانوس ارام ، لزوم ارتش منظم و دائمی را ایجاب می نمود.و به قدرت نظامیان ختم شد . بازماندگان اسکندر سیستم حاکمیت فردی را از شرق به رومیها منتقل کرده بودند و سنای رم اداره امپراتوری به این وسعت را در چهار چوب جمهوری امکان پذیر ندانست و امپراتوری را جایگزین ان نمود. هرچند این فرد اراده خود را به سنا نیز تحمیل می نمود اما نمی توان این نظام را باسیستم های فردی شرقی یکسان دانست. برای مثال در ایران مردم بعنوان رعیت شاه خوانده می شدند ، در حالیکه در یونان و رم حتی دیکتاتور ها در چهار چوب قانونی حکومت می کردند که دستگاه اداری مستقلی داشت و شخص دیکتاتور هم در خدمت مردم بحساب می امد و نه بر عکس .
………………………
چند فراز از گاهشمار تاریح رم:
تاریخ اساطیری بنای رم 753 پیش از میلاد
دوره پادشاهی از 753 تا 509 پیش از میلاد
دوره جمهوری 507 تا 27 پیش از میلاد
264نخستین نمایش جنگ گلادیاتور ها در رم
155 اتن نمایندگان مهمترین مکتب های فلسفی خود را به رم می فرستد .
80 رواج ایین اسیس م از خدایان مصری .
66 تاسیس کارگاه برای کپی کردن کتاب
59 انتشار منظم اخبار
52 نگارش تاریخ رم
44 قتل ژول سزار ، فرمانده سپاهه و حاکم رم بدست سناتور های جمهوری خواه در هنگام جلسه علنی . در این توطئه فرزند خوانده سزار بروتوس هم شرکت داشت.
31 استفاده از سیمان در برای احاث دروازه های شهر و کانالیزاسیون
امپراتوری رم 27 پیش تا 476 پس از میلاد .
15 پیش از میلاد مارکوس لابئون اموزشگاهی برای تدریس حقوق مدنی در رم تاسیس نمود.
20 قرار داد صلح با پارت ها .
12 پیش از میلاد – اگوست فرمانده سپاه و نماینده سنا بعنوان بالاترین مقام مذهبی هم انتخاب می شود و بدین ترتیب قدرت مدنی و دینی در دست یک حاکم متمرکز می شود.
…
17 پس از میلاد تاریخ رم از اغاز در 142 جلد توسط تیت لیو نگاشته می شود.
27 اتش سوزی در تپه کولیوس – یکی از هفت تثه شهر.
33 تاسیس بانک استقراضی45 اخراج یهودیان از شهر
46 ایجاد راه تا به دانوب
49 اغاز ایین مسیح در رم با امدن پل تراسی -سنت پل – به رم
51 جمعیت رم از مرز یک میلیون می گذرد . باید تا قرن نوزدهم منتظر ماند تا شهر دیگری در اروپا ، لندن جمعیتش به یک میلیون برسد.!!
64 اتش سوزی رم . پیروان مسیح متهم به اتش سوزی می شوند.
72 یک نماینده سنا خواستار اموزش دختران در مدارس شد.
78 ورود نمایندگان امپراتوری کوشانی ، همسایه شرقی و دشمن پارت ها به رم برای نگاشتن پیمان همکاری با رم بر ضد پارتها -اشکانیان.
80 بنای استادیوم کولیسه با گنجایش 50 هزار تماشاچی.
ف89 فیلسوف ها و دانشمندان به عنئان دشمنان حکومت تحت تعقیب قرار می گیرند.
99 کنشکا پادشاه کوشان سفرایی به رم فرستاد تا خبر حمله قریب الوقش را به پارت ها به انها اطلاع دهد.
108 تاسیس کابینه پزشکی برای پذیرش بیماران بجای مداوای بیماران در خانه.
134 تاسیس دانشگاهی برای تدریس فن بلاغت، حقوق، فلسفه در رم. 9
272 اتحاد رم و پادشاع منطقه امودریا.
274 ایین” نور جاودان ” نزدیک به ایین مهر دین رسمی رم می شود
310 بنا کلیسای بزرگ ماکسنس
312 کاخ لاترن مقر پاپ می شود
330 کنستانتینوپل پایتخت دوم رم می شود .
404 شهر راون نزدیک ونیز به جای رم پایتخت امپراتوری می شود . برگزاری نمایش جنگ گلادیاتور ها ممنوع می شود.
قوم ویزیگوت از اقوام ژرمنی ، رم را غارت می کنند. و در 418 رم را پایتخت خود اعلام می کنند.
432 اولین مجسمه مسیح بر فراز صلیب در سنت سبین در رم
452 معاهده پاپ با اتیلا برای پرهیز از اشغال ایتالیا
455 قوم واندال رم را تسخیر و غارت می کند و سپس در سیسیل مستقر می شود
476 سقوط امپراتوری رم به دست ژرمن ها
……………………………………………………
یک پاسخ